بن ماری یا حمام آب وسیلهای که کاربرد بسیاری در آزمایشگاههای مختلف از جمله آزمایشگاههای مراکز تحقیقاتی، کلینیکی، آموزشی، صنایع غذایی و فاضلاب دارد.
این وسیله بمنظور انجام تستهای سرولوژیک، آگلوتیناسیون، بیوشیمی، تستهای دارویی و برای گرم کردن تدریجی و یکنواخت محلول ها و به دما رساندن نمونه های مورد آزمایش در محدوده زمانی خاص حتی بمنظور انجام مراحل انکوباسیون صنعتی، مورد استفاده قرار میگیرد. از بنماریها بمنظور گرم کردن معرفها و ذوب کردن نمونهها نیز استفاده میشود.
بن ماری از واژه فرانسوی bain marie بمعنای حمام آب که معادل انگلیسی آن water bath میباشد گرفته شده است. این دستگاه برای گرم کردن تدریجی و یکنواخت محلول ها در یک محدوده زمانی خاص استفاده میشود. محدوده دمایی بنماری ها که بطور طبیعی و بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد از دمای اتاق تا ۱۰۰ درجه سانتی گراد میباشد.
این دستگاه نخستین بار توسط شیمی دانان به دلیل نیاز به داشتن منبعی برای حرارت دادن تدریجی به مواد شیمیایی تولید شد. اختراع این دستگاه به افراد متعددی نسبت داده شده است و مخترع دقیق آن ناشناخته است. ولی اختراع آن به صدها سال پیش نسبت داده شده است.
محدوده دمایی بنماری ها که بطور طبیعی و بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد از دمای محیط تا ۱۰۰ درجه سانتیگراد میباشد و بعنوان یک اصول کلی در بنماریها از آب استفاده میشود ، اگر چه در تعداد معدودی از آنها از روغن نیز استفاده میشود.
ایمنی در کارکردن با بن ماری :
در هنگام کار با بن ماری باید دقت شود که محیط عاری ازمواد احتراقی و قابل اشتعال باشد.
بن ماری را به پریزی متصل کنید که دارای سیم تخلیه برق در زمین باشد
هنگام تماس با بن ماری از وسایل حفاظتی باید استفاده کرد زیرا ممکن است موجب سوختگی شود.
هنگام قرار دادن و یا برداشتن نمونه باید دقت شود که صورت بر روی محفظه بخار قرار نگیرد
نکات لازم در هنگام کار کردن با بنماری بمنظور افزایش عمر دستگاه :
بر حسب نوع بنماری محفظه تانک آن را از مایع مورد نظر (آب، روغن) پر کنید.
درون محفظه تانک باید تمیز باشد. برخی از سـازنـدگان این وسیله توصیه میکنند که بمنظور جلوگیری از رشد قارچ، کپک و … مواد مهار کننده رشد این ارگانیسمها نیز به آب درون محفظه تانک افزوده شود.
از تمیـز کـردن بـنمـاری بـا مـواد شیمیـایی سفیدکننده خودداری شود.
از مایعاتی که دارای مقادیر بالایی از کلر هستند، خودداری شود.
از محلولهای نمکی ضعیف مانند کلرید ســـدیـــم، کـلــریــد کـلـسـیــم یــا تــرکـیـبــات کــروم، خودداری شود.
از ریختـن هـر نـوع اسیـد قـوی در محفظه تانک بنماری، خودداری شود.
از مصرف غلظتهای بالای هر نوع نمک در محفظه تانک بنماری، خودداری شود.
از مصـرف آبمقطـر بمنظـور پـرکـردن محفظه تانک بنماریها، به دلیل ایجاد سایش و سوراخ شدن بنماری، خودداری شود.